Wel of geen nieuwe kolencentrales? - 2 juli 2007

Wanneer lage elektriciteitsprijzen en voorzieningszekerheid de leidende motieven zijn voor de energievoorziening dan is de keuze voor nieuwe kolencentrales te rechtvaardigen. Ook vanuit de grote elektriciteitsproducenten is de keuze voor kolencentrales op basis van winstmaximalisatie begrijpelijk. Er zijn voldoende kolen in politiek stabiele gebieden, Nederlandse kustlocaties zijn prima voor aanvoer van kolen en er is voldoende koelwater. Bovendien is een kolencentrale op de Maasvlakte efficiënter dan de kolen eerst naar Duitsland te brengen en vervolgens de elektriciteit weer te importeren zoals nu vaak gebeurt. Maar waarom is er zo weinig aandacht voor de volgende consequenties:

1. Kolen en in Europees verband ook kernenergie gaan nog meer dan nu de basislastmarkt beheersen en zullen milieuvriendelijke opties als gasgestookte industriële WKK volledig gaan verdringen.

2. Er is nauwelijks aandacht voor benutting van de restwarmte terwijl elke 1000MW vermogen in basislast een equivalent van ca 800mln m3 aardgas per jaar aan onbenutte restwarmte loost.

3. Voor kleinere marktpartijen en voor milieuvriendelijke projecten en slimme lokale oplossingen wordt het zonder garanties in de huidige marktstructuur praktisch onmogelijk om tot de markt toe te treden.

4. De markt heeft steeds geroepen dat er voor import meer interconnectorcapaciteit moet komen terwijl Nederland nu structureel terecht een netto exporteur gaat worden. Waarom dan een nog verdere uitbreiding zoals naar Engeland en andere geplande projecten? Deze projecten zijn uit oogpunt van kostenbesparing en milieuwinst structureel zeer moeilijk te onderbouwen.

5. Waarom wordt er geen afweging gemaakt voor de consequenties over de gehele keten van brandstofvoorziening-productie-transport-distributie en mogelijkheden bij de afnemers? Er wordt nu teveel vanuit hokjes en deelbelangen gedacht.

6. Het CO2 emissiehandelssysteem belast de werkelijke CO2 emissie maar voor een deel. Er is geen echt internationaal level playing field.

7. De echte technische, economische en milieuconsequenties van grootschalige CO2 afvang zijn nog niet duidelijk.

Hiermee wil ik niet beweren dat we beslist geen kolencentrales moeten bouwen maar wel dat bij de besluitvorming ook andere consequenties moeten worden meegenomen. Zonder aanpassing van de marktstructuur en de dispatch(de dagelijkse inzet van centrales) zal nieuwbouw van 5 kolencentrales een negatieve invloed hebben op verdere verduurzaming en besparing. Ook dringt de vraag zich op of overheden nog invloed op het beleid hebben of dat we al speelbal van de grote marktpartijen zijn geworden.